Bệnh xương khớp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh xương khớp là gì?

Bệnh xương khớp là tình trạng thoái hóa diễn ra trong hệ thống xương khớp, đặc biệt tại các đầu khớp được bao bọc bởi sụn khớp.

Ngày nay, tỷ lệ người mắc bệnh xương khớp đang gia tăng nhanh chóng, trở thành vấn đề sức khỏe phổ biến tại Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới. Khác với quan niệm trước đây, bệnh này không chỉ giới hạn ở người cao tuổi mà còn "trẻ hóa" đáng báo động, ảnh hưởng đến cả những người ở độ tuổi 25 - 30.

Các bệnh lý xương khớp điển hình

Bệnh xương khớp là vấn đề sức khỏe thường gặp, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Dưới đây là 8 nhóm bệnh chính:

• Bệnh lý tổ chức liên kết: Lupus ban đỏ hệ thống, viêm đa cơ, xơ cứng bì,...
• Bệnh lý cột sống huyết thanh âm tính: Viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vẩy nến,...
• Bệnh khớp tinh thể: Gout, bệnh khớp do tinh thể khác.
• Bệnh lý nhiễm khuẩn: Viêm khớp nhiễm khuẩn, lao, virus,...
• Bệnh thoái hóa khớp: Hoại tử xương, loãng xương,...
• Bệnh lý do chấn thương, dị dạng: Sau bệnh ác tính,...
• Bệnh lý phần mềm cạnh khớp: Viêm cơ, viêm gân, viêm túi thanh mạc,...
• Bệnh thấp ở trẻ em: Viêm khớp trẻ em tự phát,...

Đau nhức xương khớp do đâu?

Bệnh xương khớp là vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến rất nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi. Tuy nhiên, nguyên nhân gây bệnh không chỉ đơn thuần do tuổi tác mà còn bởi nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

Di truyền

Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng nguy cơ mắc bệnh xương khớp. Các nhà khoa học đã xác định được một số gen liên quan đến nguy cơ phát triển bệnh. Nếu trong gia đình bạn có người mắc bệnh viêm xương khớp, bạn có khả năng cao cũng sẽ mắc bệnh

Tuổi tác

Tuổi tác là nguyên nhân chính dẫn đến nguy cơ mắc bệnh xương khớp cao ở người cao tuổi. Sụn khớp, lớp đệm bảo vệ đầu xương, dần bị thoái hóa khiến nó giòn và dễ gãy. Sự mất đi lớp đệm này gây ra các vấn đề về xương khớp.

Tuổi tác cũng làm giảm sản sinh các chất dinh dưỡng như collagen, glucosamine và chondroitin cho sụn khớp. Điều này gia tăng tốc độ thoái hóa sụn khớp và nguy cơ mắc bệnh.

Thừa cân, béo phì

Thừa cân, béo phì ngày càng phổ biến, ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều khía cạnh của đời sống. Nguy cơ mắc các bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là viêm khớp, tăng cao là một trong những hậu quả đáng lo ngại nhất của tình trạng này.

Chấn thương

Chấn thương do tai nạn hoặc va đập mạnh có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể, đặc biệt là hệ thống xương khớp. Sụn khớp, là lớp đệm bảo vệ đầu xương, là một trong những bộ phận dễ bị tổn thương nhất trong các chấn thương này. Sụn khớp có thể bị bào mòn, nứt vỡ hoặc bong tróc khi bị tổn thương, dẫn đến tình trạng viêm và thoái hóa khớp.

Nhiễm trùng

Viêm khớp do nhiễm trùng là bệnh nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến mọi độ tuổi, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi. Khớp là nơi mà vi khuẩn, virus hoặc nấm từ các bộ phận khác trong cơ thể có thể xâm nhập và gây viêm nhiễm. Điều này dẫn đến tổn thương sụn khớp, dây chằng và các mô xung quanh.

Căng thẳng

Căng thẳng kéo dài làm mất cân bằng hormone trong cơ thể, suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại tấn công khớp, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Dị ứng thức ăn

Viêm khớp do dị ứng thức ăn (VKDA) là một bệnh lý ít gặp nhưng có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Khác với các dạng viêm khớp khác, VKDA xảy ra do phản ứng dị ứng của hệ miễn dịch với một số loại thực phẩm nhất định, dẫn đến tình trạng viêm và tổn thương khớp.

Nghề nghiệp

Nghề nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng nguy cơ mắc bệnh xương khớp, đặc biệt là đối với những công việc đòi hỏi phải vận động nhiều hoặc mang vác vật nặng. Lý do là vì những hoạt động này gây áp lực lớn lên các khớp, dẫn đến tình trạng bào mòn sụn khớp, tổn thương dây chằng và gân,

Chơi thể thao quá sức

Chơi thể thao mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên, việc tập luyện quá sức mà không có thời gian nghỉ ngơi hợp lý có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho hệ xương khớp, đặc biệt là tình trạng vi microtraumatismes aux articulations (vi chấn thương nhỏ) gây viêm và thoái hóa khớp.

Ngoài ra, một số yếu tố khác như giới tính, giới tính, thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ sau mãn kinh cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh.

Cách điều trị bệnh xương khớp

Bệnh xương khớp gây nhiều phiền toái cho người bệnh. Việc điều trị hiệu quả không chỉ phụ thuộc vào thuốc men mà còn nằm ở chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý.

Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ ăn uống chơi vai trò quan trọng trong điều trị và phòng ngừa bệnh xương khớp. Người bệnh cần cung cấp đủ lượng calo và vitamin để duy trì sức khỏe xương khớp. Đồng thời, họ nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm có nhiều đường và dầu mỡ, vì những chất này có thể gây tổn hại cho xương khớp.

Thay vào đó, nên tăng cường ăn rau xanh như cải xoăn, rau cải, và các loại hoa quả như dâu tây, cam, vì chúng giàu chất xơ và vitamin C, kali, các khoáng chất quan trọng giúp hỗ trợ sức khỏe xương khớp. Những loại này cũng có thể tăng cường sức đề kháng của cơ thể, giúp ngăn ngừa và hỗ trợ quá trình điều trị bệnh xương khớp hiệu quả hơn.

Sử dụng thuốc giảm đau

Bệnh nhân xương khớp có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau, chống viêm không chứa steroid như Diclofenac, Ibuprofen, Paracetamol, Aspirin. Tuy nhiên, cần lưu ý:

• Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý mua và dùng.
• Thuốc có thể gây tác dụng phụ như loét dạ dày, ảnh hưởng gan, thận, tim mạch.
• Cần theo dõi và báo cho bác sĩ nếu gặp tác dụng phụ.

Xoa bóp, bấm huyệt

Các phương pháp vật lý trị liệu như xoa bóp, chườm nóng và bấm huyệt giúp giảm đau. Chúng còn cải thiện sức khỏe. Trong các trường hợp bệnh nặng, cần áp dụng biện pháp mạnh hơn. Ví dụ như châm cứu hoặc thuốc ức chế dẫn truyền thần kinh. Chúng giúp kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Luyện tập thể dục

Người bệnh nên lựa chọn những hình thức luyện tập nhẹ nhàng. Một số hoạt động  như bơi lội, aerobic, đạp xe hoặc đi bộ  sẽ giúp cải thiện tình trạng sức khỏe. Những hoạt động này không chỉ giúp duy trì sự linh hoạt của cơ xương khớp mà còn tăng cường sức bền và sự đàn hồi của chúng. Bằng cách thường xuyên luyện tập nhẹ nhàng, người bệnh có thể giảm thiểu đau nhức và hạn chế sự suy giảm chức năng của các khớp bị tổn thương.

Tiến hành phẫu thuật

Khi thuốc không hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật khớp. Phẫu thuật nhằm giảm đau và sửa dị dạng xương khớp, cải thiện chất lượng sống. Các phương pháp này khôi phục chức năng, giúp bệnh nhân hoạt động bình thường.

Nhóm thực phẩm tốt cho người bệnh xương khớp 

Bệnh xương khớp là vấn đề sức khỏe phổ biến ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, gây ra đau nhức và hạn chế vận động. Việc tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Thực phẩm nên bổ sung:

• Rau xanh, trái cây: Cung cấp vitamin, khoáng chất thiết yếu, giảm viêm, giảm đau nhức. Ưu tiên: rau bina, súp lơ xanh, cam, dâu tây,...
• Cá béo: Chứa Omega-3, tốt cho sụn khớp. Nên chọn: Cá ngừ, cá hồi, cá thu,...
• Nước hầm xương: Cung cấp chondroitin và glucosamin cho khớp.
• Sữa, chế phẩm từ sữa: Giàu canxi, vitamin D, giúp xương chắc khỏe.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Chất xơ, vitamin, khoáng chất tốt cho tim mạch, tiêu hóa. Nên chọn: gạo lứt, yến mạch,...
• Hạt, quả hạch: Vitamin E, magie, selen, chất chống oxy hóa. Ví dụ như: hạnh nhân, óc chó,...

Thực phẩm nên hạn chế:

• Thực phẩm giàu photpho: Gan động vật, thịt đỏ, đồ hộp, thức ăn nhanh,...
• Thực phẩm nhiều đường: Nước ngọt, kem, bánh kẹo,...
• Thực phẩm chế biến sẵn: Muối, chất béo bão hòa, chất bảo quản.
• Rượu bia, chất kích thích.

Kết luận

Bài viết trên, Dược phẩm Khang Quốc đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh xương khớp. Đây là một bệnh lý phổ biến và dễ mắc phải. Hãy nâng cao sức khỏe của bản thân bằng việc xây dựng chế độ ăn uống là nghỉ ngơi hợp lý. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe.