Hướng dẫn: Cách đọc kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ

 Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là gì?

Trước khi tìm hiểu cách đọc kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu cần hiểu rõ về loại xét nghiệm này. Tiểu đường thai kỳ xảy ra khi mức đường huyết của mẹ bầu vượt ngưỡng cho phép trong thai kỳ. Theo CDC, khoảng 6% – 9% phụ nữ mang thai gặp phải tình trạng này.

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là quy trình kiểm tra định kỳ trong suốt thai kỳ. Mục tiêu là phát hiện và quản lý đái tháo đường thai kỳ. Khi kết quả xét nghiệm cho thấy mức đường huyết của mẹ cao hơn bình thường, điều này cho thấy mẹ có hoặc có nguy cơ phát triển bệnh. Nếu không kiểm soát kịp thời, bệnh có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe của em bé. Vì vậy, xét nghiệm này được khuyến cáo cho tất cả các bà mẹ trước khi sinh.

Xét nghiệm đái tháo đường thai kỳ có quy trình ra sao? 

Ngoài việc nắm rõ cách đọc kết quả xét nghiệm, nhiều mẹ bầu quan tâm đến quy trình xét nghiệm. Việc hiểu quy trình xét nghiệm tiểu đường thai kỳ giúp thai phụ chuẩn bị tốt hơn. Điều này cũng giúp mẹ bầu thực hiện xét nghiệm một cách suôn sẻ. Hiện nay, bệnh tiểu đường thai kỳ có thể được phát hiện qua hai hình thức xét nghiệm.

Quy trình xét nghiệm 1 bước

Thai phụ sẽ được thực hiện nghiệm pháp dung nạp Glucose đường uống bằng cách uống 75g Glucose. Sau đó, nhân viên y tế sẽ lấy máu tĩnh mạch để đo nồng độ Glucose vào các thời điểm: 1 giờ và 2 giờ sau khi uống. Quy trình này thường áp dụng cho những thai phụ chưa được chẩn đoán đái tháo đường trước đó.

Thời điểm xét nghiệm tốt nhất là vào buổi sáng, khi thai phụ đã nhịn đói ít nhất 8 giờ. Kết quả xét nghiệm sẽ được chẩn đoán là tiểu đường thai kỳ nếu một trong ba chỉ số sau đây bất thường:

• Đường huyết khi đói ≥ 92 mg/dL (5.1 mmol/L).
• Đường huyết sau 1 giờ ≥ 180 mg/dL (10.0 mmol/L).
• Đường huyết sau 2 giờ ≥ 153 mg/dL (8.5 mmol/L).

Nếu cả ba chỉ số đều nhỏ hơn các giá trị trên, thai phụ không mắc tiểu đường thai kỳ.

Quy trình xét nghiệm 2 bước

Quy trình này chủ yếu áp dụng cho thai phụ chưa được chẩn đoán đái tháo đường trước đó.

• Bước 1: Thai phụ uống 50g Glucose và sau 1 giờ đo đường huyết (không cần nhịn đói trước khi xét nghiệm). Nếu mức Glucose huyết tương vượt ngưỡng 130 mg/dL (7.2 mmol/L), thai phụ sẽ tiếp tục thực hiện nghiệm pháp dung nạp Glucose 100g.
• Bước 2: Thai phụ uống 100g Glucose khi đang đói, pha cùng 250 - 300ml nước. Sau đó, đường huyết được đo khi đói và tại các mốc 1, 2, 3 giờ sau khi uống Glucose. Mỗi giờ, bác sĩ sẽ lấy máu từ ngón tay thai phụ để kiểm tra đường huyết và đánh giá khả năng chuyển hóa đường của cơ thể.

Xét nghiệm được coi là bất thường nếu sau khi uống 100g Glucose trong 3 giờ, các chỉ số sau được ghi nhận:

• Đường huyết khi đói: ≥ 95mg/dL (5.3 mmol/L).
• Đường huyết sau 1 giờ: > 180 mg/dL (10.0 mmol/L).
• Đường huyết sau 2 giờ: > 155 mg/dL (8.6 mmol/L).
• Đường huyết sau 3 giờ: > 140 mg/dL (7.8 mmol/L).

Một số lưu ý khi thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ

Để quy trình xét nghiệm tiểu đường thai kỳ diễn ra thuận lợi và không ảnh hưởng đến kết quả, thai phụ cần lưu ý các điều sau:

• Thời gian nhịn đói trước khi xét nghiệm có thể kéo dài. Vì vậy nên mang theo đồ ăn nhẹ để có thể ăn ngay sau khi hoàn thành lần lấy máu cuối cùng.
• Mang theo sách, truyện hoặc các phương tiện giải trí khác để thư giãn trong quá trình chờ đợi giữa các lần lấy mẫu xét nghiệm.
• Không cần thay đổi chế độ ăn uống và giấc ngủ trước khi thực hiện xét nghiệm.

Đọc ngay: Cách thử tiểu đường thai kỳ tại nhà chính xác, đơn giản

Khi nào nên tiến hành xét nghiệm tiểu đường thai kỳ? 

Khi chuẩn bị cho hành trình mang thai, việc nắm vững thời điểm và tầm quan trọng của các xét nghiệm là rất cần thiết. Thời điểm nên tiến hành xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là một yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé.

Xét nghiệm đường huyết thai kỳ quan trọng như nào? 

Khi tìm hiểu cách đọc kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ, thai phụ cần biết lợi ích của xét nghiệm. Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ rất quan trọng cho sức khỏe mẹ và bé. Nó giúp phát hiện sớm tình trạng đường huyết tăng cao và đưa ra biện pháp điều trị kịp thời. Xét nghiệm cũng giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như sinh non và trẻ sơ sinh to quá .

Kiểm soát tốt đường huyết trong thai kỳ giúp mẹ bầu có thai kỳ khỏe mạnh. Đồng thời, nó giảm nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 cho cả mẹ và bé sau này. Vì vậy, mẹ bầu nên tuân thủ lịch khám thai định kỳ và thực hiện các xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ.

Thời điểm lý tưởng nên xét nghiệm tiểu đường thai kỳ

Trước khi tìm hiểu cách đọc kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ, thai phụ cần biết thời điểm lý tưởng để xét nghiệm. Thời điểm tốt nhất là từ tuần 24 đến tuần 28 của thai kỳ. Trong giai đoạn này, nhau thai đã phát triển đầy đủ và kích thích hormone. Hormone này làm tăng bài tiết glucagon, giảm đề kháng insulin, và tăng phân giải glycogen thành glucose ở gan. Nó cũng giảm khả năng dung nạp glucose ở mô ngoại vi. Những yếu tố này có thể làm tăng lượng đường huyết ở thai phụ.

Ngoài ra, ngay từ lần khám thai đầu tiên, bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ tiểu đường thai kỳ. Xét nghiệm Glucose máu lúc đói và HbA1C sẽ được thực hiện. Thời điểm xét nghiệm sẽ khác nhau tùy thuộc vào kết quả đánh giá và nhóm đối tượng.

• Thai phụ không có nguy cơ: Nếu đường huyết lúc đói dưới 92 mg/dL (tương đương dưới 5.1 mmol/L), thai phụ nên thực hiện xét nghiệm dung nạp Glucose từ tuần 24 đến tuần 28 của thai kỳ.
• Thai phụ có nguy cơ: Nếu đường huyết lúc đói từ 5.1 đến 7.0 mmol/L, thai phụ sẽ được chẩn đoán tiểu đường thai kỳ. Nếu đường huyết lúc đói có chỉ số trên 7.0 mmol/L hoặc HbA1c trên 6.5%, sẽ được chẩn đoán tiểu đường lâm sàng.

Cách đọc kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ

Hiện nay, có hai phương pháp phổ biến để đọc kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ.

Phương pháp xét nghiệm 2 bước

Trong lần xét nghiệm đầu tiên, thai phụ sẽ được yêu cầu uống dung dịch chứa 50g glucose. Sau đó, bác sĩ sẽ lấy mẫu máu vào thời điểm 1 - 2 giờ sau khi uống.

• Nếu chỉ số đường huyết < 140mg/dL, kết quả được coi là bình thường.
• Nếu chỉ số đường huyết > 140mg/dL, thai phụ sẽ cần thực hiện một xét nghiệm bổ sung với việc uống glucose từ tuần 24 đến 28 của thai kỳ.

Trong lần xét nghiệm thứ hai, thai phụ sẽ được lấy máu tĩnh mạch 4 lần: lúc đói, sau khoảng 1 giờ, 2 giờ và 3 giờ sau khi uống dung dịch chứa 100g glucose. Thai phụ cần nhịn ăn hoàn toàn trong vòng 8 giờ trước khi xét nghiệm. Để đảm bảo kết quả chính xác, cần tránh sử dụng chất kích thích và không nên thức khuya.

Cách đọc kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ

Sau lần lấy mẫu thứ hai, kết quả được đánh giá dựa trên các chỉ số sau:

• Đường huyết lúc đói > 90 mg/dL.
• Đường huyết sau 1 giờ > 180 mg/dL.
• Đường huyết sau 2 giờ > 153 mg/dL.
• Đường huyết sau 3 giờ > 140 mg/dL.

Nếu bất kỳ một trong bốn chỉ số này vượt ngưỡng quy định, có thể thai phụ mắc tiểu đường thai kỳ và cần được thăm khám để theo dõi và điều trị kịp thời.

Phương pháp xét nghiệm một bước

Thời điểm lý tưởng nhất để thực hiện xét nghiệm dung nạp glucose là vào buổi sáng khi bụng còn đói. Đầu tiên, thai phụ sẽ được lấy mẫu máu lúc đói, sau đó uống dung dịch chứa 75g glucose. Bác sĩ sẽ theo dõi và đánh giá hai chỉ số sau: một lần sau khi uống 1 giờ và một lần sau khi uống 2 giờ.

• Đường huyết lúc đói > 90 mg/dL.
• Đường huyết sau 1 giờ > 180 mg/dL.
• Đường huyết sau 2 giờ > 153 mg/dL.

Nếu các chỉ số của thai phụ thấp hơn những giá trị trên, kết quả được coi là bình thường. Ngược lại, nếu vượt quá cả ba chỉ số này, thai phụ có nguy cơ cao mắc tiểu đường thai kỳ.

Theo dõi chỉ số tiểu đường thai kỳ hiệu quả

Việc kiểm soát đường huyết trong suốt thai kỳ là vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với những mẹ bầu thuộc nhóm nguy cơ cao. Việc đo đường huyết tại nhà giúp mẹ bầu chủ động theo dõi tình trạng sức khỏe của mình, phát hiện sớm những bất thường và điều chỉnh chế độ sinh hoạt kịp thời.

Những lưu ý khi đo chỉ số tiểu đường tại nhà:

• Chọn loại máy đo đường huyết phù hợp: Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để chọn loại máy đo phù hợp và dễ sử dụng.
• Kiểm tra đường huyết đúng cách: Tuân thủ hướng dẫn sử dụng của máy đo, vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi đo.
• Ghi chép kết quả: Ghi lại kết quả đo đường huyết vào sổ để theo dõi sự thay đổi và báo cáo với bác sĩ.

Cách điều chỉnh chế độ sinh hoạt để kiểm soát đường huyết:

• Chế độ ăn:

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.

• Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, đồ uống có ga.

• Nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày.

• Tập luyện:

• Tập thể dục đều đặn mỗi ngày, như đi bộ, bơi lội, yoga (sau khi được sự đồng ý của bác sĩ).

• Thuốc men:

• Tuân theo chỉ định của bác sĩ. Vì trong một số trường hợp, thai phụ có thể được kê đơn thuốc để giúp kiểm soát đường huyết.

Tham khảo nay: Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu giúp thai kỳ khỏe mạnh

Kết luận

Hiểu rõ cách đọc kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ không chỉ giúp mẹ bầu theo dõi sức khỏe hiệu quả mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa và quản lý các rủi ro tiềm ẩn. Bằng việc nắm vững các chỉ số cần thiết, thai phụ có thể phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để đảm bảo một thai kỳ an toàn, khỏe mạnh cho cả mẹ và bé.