Vì sao người bị tiểu đường bị ngứa?

Tình trạng người tiểu đường bị ngứa da

Người bị tiểu đường bị ngứa là một tình trạng mà nhiều người mắc căn bệnh này gặp phải. Da là cơ quan lớn nhất trong cơ thể con người, chứa đầy dây thần kinh và mạch máu. Các dây thần kinh và mạch máu này giúp chúng ta cảm nhận va chạm, nhiệt độ, đau đớn và áp lực. Bệnh đái tháo đường có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh và mạch máu trên da. Những thay đổi trên da có thể cho thấy lượng đường trong máu bạn quá cao theo thời gian.

Ngứa da là triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân đái tháo đường, xuất hiện khoảng 36% các ca đái tháo đường (theo nghiên cứu của Aleksandra và cộng sự năm 2021). Mặc dù ai cũng có thể ngứa da, nhưng người bị đái tháo đường có nguy cơ cao hơn.

Ngứa da do đái tháo đường thường là dấu hiệu của bệnh đa dây thần kinh, da khô, tuần hoàn kém hoặc nhiễm trùng. Người bệnh không nên bỏ qua tình trạng này, vì da khô, kích ứng hoặc ngứa có thể dễ nhiễm trùng và gây khó chịu trong cuộc sống hằng ngày.

Triệu chứng người bị tiểu đường bị ngứa

Triệu chứng ngứa da thường xuất hiện ở người bị tiểu đường hoặc tiền tiểu đường. Lượng đường trong máu cao gây ngứa qua nhiều cơ chế khác nhau:

Da khô

Biểu hiện đầu tiên của người bị tiểu đường bị ngứa là da khô. Khi lượng đường trong máu quá cao, cơ thể cố gắng đào thải đường qua nước tiểu. Quá trình này làm cơ thể mất nước, khiến da trở nên khô và ngứa. 

Da khô do mất nước là một trong những nguyên nhân gây ngứa. Hàng rào bảo vệ da bị tổn thương khi lượng đường trong máu cao. Lớp ngoài cùng của da không còn bảo vệ các mô dưới da hiệu quả. Điều này khiến da dễ phản ứng với các chất kích thích, gây ngứa nhiều hơn. 

Nếu gãi liên tục, da sẽ bị tổn thương nghiêm trọng. Tổn thương da có thể dẫn đến nhiễm trùng, đặc biệt khi da đã khô và yếu. Lượng glucose cao cũng kích hoạt phản ứng miễn dịch, giải phóng các cytokine. Cytokine là các tác nhân gây viêm, dẫn đến tình trạng ngứa da dai dẳng.

Lưu thông kém

Bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn, làm tổn thương lớp niêm mạc mạch máu. Tổn thương này khiến máu lưu thông kém hơn, gây ra nhiều biến chứng. Sự lưu thông máu kém làm giảm hiệu quả vận chuyển chất dinh dưỡng trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến bệnh thần kinh tiểu đường và tổn thương thần kinh. 

Các tổn thương thần kinh do tiểu đường thường gây ngứa. Đặc biệt người bị tiểu đường bị ngứa nhiều nhất ở cẳng chân. Bàn chân của người bệnh tiểu đường dễ bị tổn thương nhất do giảm tuần hoàn. Vì vậy, người bệnh cần vệ sinh và chăm sóc bàn chân thường xuyên. Việc chăm sóc đôi chân giúp tránh trầy xước da, ngăn ngừa nhiễm trùng nguy hiểm.

Nhiễm nấm

Tiểu đường làm giảm sức đề kháng, khiến người bệnh dễ bị nhiễm nấm. Nồng độ glucose cao trong máu và nước tiểu tạo điều kiện cho nấm men phát triển. Nấm men phát triển quá mức trong âm đạo có thể gây ngứa rất khó chịu. Tình trạng nhiễm nấm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Người bệnh cần chú ý đến các dấu hiệu nhiễm nấm để có biện pháp xử lý kịp thời.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngứa da ở người đái tháo đường

Người bị tiểu đường thường gặp tình trạng ngứa do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cụ thể như sau:

Da khô và thiếu độ ẩm

Nguyên nhân đầu tiên khiến cho người bị tiểu đường bị ngứa là do da thiếu độ ẩm. Tăng đường huyết gây ra tình trạng đa niệu (tiểu nhiều), làm cơ thể mất một lượng lớn nước. Sự mất nước này dẫn đến tình trạng khô da, làm giảm độ ẩm tự nhiên của da và phá vỡ hàng rào bảo vệ da.

Da khô sẽ trở nên nhạy cảm hơn, dễ bị kích ứng bởi các tác nhân bên ngoài như hóa chất, vi khuẩn và nấm. Ngoài ra, tăng đường huyết còn kích thích hệ thống miễn dịch, giải phóng các cytokine gây viêm, làm trầm trọng thêm tình trạng ngứa.

Nhiễm trùng nấm men

Người bệnh tiểu đường rất dễ bị nhiễm nấm men, đặc biệt là nấm Candida. Đường huyết cao tạo ra một môi trường lý tưởng cho nấm phát triển, giống như một chiếc bánh ngọt hấp dẫn. 

Các vùng da ẩm ướt như kẽ ngón tay, kẽ ngón chân, nách và vùng kín trở thành mục tiêu tấn công của nấm. Ngoài ngứa, nhiễm nấm còn gây ra các triệu chứng khác như đỏ, sưng, viêm và xuất hiện các mảng trắng.

Các vấn đề về da

Người bị tiểu đường dễ gặp các vấn đề về da và nhiễm trùng da hơn người bình thường. Da của họ thường xuất hiện tình trạng viêm và ngứa, đặc biệt ở tay và chân. Một tình trạng hiếm gặp là hoại tử mỡ đái tháo đường, thường xuất hiện ở cẳng chân. 

Ban đầu, da xuất hiện đốm đỏ xỉn màu với bề mặt nhô cao. Sau đó, tổn thương phát triển thành sẹo với viền sẫm màu, gây đau và ngứa. Người mắc tiểu đường loại 1 có nguy cơ cao hơn tiểu đường loại 2 gặp phải tình trạng này.

Dị ứng thuốc

Trong quá trình điều trị, người bệnh tiểu đường thường phải dùng nhiều loại thuốc khác nhau. Sự thay đổi thuốc có thể gây dị ứng và ngứa. Đây cũng là nguyên nhân khiến người bị tiểu đường bị ngứa. Khi gặp dấu hiệu bất thường, người bệnh cần báo ngay cho bác sĩ. Việc này giúp tránh các biến chứng không đáng có do dị ứng thuốc gây ra.

==> Đọc ngay:

5 + dấu hiệu tiểu đường ở nam điển hình

Nhận biết các triệu chứng tiểu đường ở nữ

Hạn chế người tiểu đường bị ngứa da

Việc chăm sóc da tốt đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường. Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn và phác đồ điều trị của bác sĩ để quản lý lượng đường trong máu, từ đó bảo vệ sức khỏe tổng thể. Khi bệnh tiểu đường được kiểm soát tốt, toàn bộ cơ thể, bao gồm cả làn da, sẽ khỏe mạnh hơn và chống lại được các tác nhân gây bệnh. Dưới đây là một số giải pháp giúp người bị tiểu đường ngứa da giữ cho da khỏe mạnh, mềm mại và tránh nhiễm trùng. 

Giữ ẩm cho da

Biện pháp đầu tiên để người bị tiểu đường bị ngứa giảm tình trạng là cấp và giữ ẩm cho da. Người bệnh nên dưỡng ẩm bằng cách sử dụng kem dưỡng ẩm dạng kem hai lần mỗi ngày để duy trì độ ẩm cho da, giúp da khỏe mạnh hơn. Sau khi tắm rửa, cần giữ da luôn sạch sẽ và lau khô cẩn thận. Không nên tắm quá nhiều lần trong ngày hoặc sử dụng xà phòng có mùi thơm, vì các hóa chất trong những sản phẩm này dễ làm da khô hoặc kích ứng. 

Người bệnh nên chọn loại xà phòng không chứa sút (soap-free, sans savon, alkaline-free) và dịu nhẹ, không mùi để chăm sóc da. Khi tắm, nên sử dụng vòi hoa sen hoặc nước ấm, không quá nóng. Cân nhắc sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà khi thời tiết lạnh để tránh da bị khô.

Mặc quần áo ít gây kích ứng

Một số loại quần áo từ len, lụa hoặc vải khó thấm hút mồ hôi có thể khiến da bị kích ứng và gây ngứa. Do đó, người bệnh nên mặc các loại quần áo ít kích ứng như cotton, vải lanh, lụa để bảo vệ da.

Hạn chế căng thẳng 

Giữ tinh thần thoải mái, lạc quan và tránh căng thẳng để bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

Sử dụng gạc lạnh

Gạc lạnh cũng có hiệu quả trong việc giảm ngứa da. Người bệnh có thể đắp gạc lạnh lên vùng da bị ngứa cho đến khi cảm giác ngứa giảm. Nếu không có gạc lạnh, người bệnh có thể tắm nước lạnh bằng vòi hoa sen. Tuy nhiên, người bệnh không nên tắm quá thường xuyên nếu đường huyết chưa được kiểm soát tốt.

Thuốc bôi

Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc bôi cho người bệnh có mức độ ngứa nặng, bao gồm các loại thuốc mỡ chứa camphor, menthol, phenol, hoặc thuốc chống nấm, thuốc kháng histamin. Những loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ nếu dùng không đúng cách, nên người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.

Sử dụng thực phẩm lành mạnh

Để giảm tình trạng người bị tiểu đường bị ngứa nên sử dụng thực phẩm lạnh. Người bệnh tiểu đường nên sử dụng thực phẩm giàu chất xơ, ít cholesterol và chất béo bão hòa để kiểm soát đường huyết tốt hơn. 

Một số thực phẩm lành mạnh mà người bệnh tiểu đường có thể lựa chọn bao gồm các loại đậu, yến mạch, trái mâm xôi, hạnh nhân, các loại ngũ cốc, hạt lanh, cá béo (như cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích), rau lá xanh, bông cải, bí đỏ và dầu oliu nguyên chất. 

Người bị tiểu đường bị ngứa nên hạn chế sử dụng ngũ cốc đã qua tinh chế, thay vào đó, nên chọn ngũ cốc nguyên hạt có lớp cám và mầm nguyên vẹn để giảm nguy cơ bệnh tim do biến chứng tiểu đường. Ngũ cốc nguyên hạt bổ sung chất xơ, vitamin B, magiê, selen, giúp ngăn lượng đường trong máu tăng cao và giúp người bệnh cảm thấy no lâu hơn.

Tập luyện thường xuyên

Tập thể dục không chỉ giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng mà còn giúp sử dụng insulin tốt hơn, kiểm soát đường huyết ổn định. Vì vậy, người bệnh nên tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày để cơ thể khỏe mạnh hơn.

Kết luận

Việc người bị tiểu đường bị ngứa không nên bị xem nhẹ, vì đây có thể là dấu hiệu của những biến chứng nghiêm trọng hơn. Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, điều trị kịp thời sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt hơn tình trạng tiểu đường và duy trì chất lượng cuộc sống. Bằng cách chăm sóc da cẩn thận, duy trì lối sống lành mạnh và tuân thủ phác đồ điều trị, có thể hạn chế triệu chứng này và bảo vệ sức khỏe toàn diện.